Σκέψη - Διαφώτιση - Σανσάρα.

Σχετικά με τη συνειρμική δομή της σκέψης.

Η σκέψη μας λαμβάνει χώρα σε συνειρμούς. Αυτοί οι συνειρμοί αποτελούν τους κρίκους μιας αλυσίδας, οι οποίοι στο σύνολό τους συγκροτούν την ύπαρξή μας και την καθιστούν περιγράψιμη, συσσωρεύουν τις πραγματοποιημένες εμπειρίες μας.

Οι καταστάσεις της (αξιολογικής) σκέψης επιτρέπουν κατά βάση δύο δυνατότητες έκφρασης για τους εκάστοτε επόμενους συνειρμούς στην εκάστοτε επόμενη στιγμή της σκέψης.

Και οι δύο κρατικές εκφράσεις (δυαδική αποτύπωση) σχετίζονται με την εκάστοτε άλλη με τον τρόπο που η μία όψη ενός νομίσματος σχετίζεται με την άλλη. Αυτό σημαίνει αναλυτικά: Η μία όψη της εικόνας είναι το ίδιο με την άλλη:

Ξεκινώντας από το βασικό μοτίβο των δυνατοτήτων απόφασης στην ύπαρξή μας, οι δύο αρχικές καταστάσεις είναι η αγάπη και ο φόβος. Όλες οι παράγωγες επιμέρους "αποφάσεις" που παίρνουμε στη σκέψη μας, όσο μικρές κι αν είναι, είναι με τη σειρά τους εκδηλώσεις ενός από αυτά τα δύο βασικά πρότυπα. Και βρίσκουν την αντανάκλασή τους στα ουσιώδη του σύμπαντος. Στοργή, αποστροφή - ζεστό, κρύο - πάνω, κάτω - μπροστά, πίσω - αρχή, τέλος. Αυτή η δυαδικότητα που διαπερνά το χώρο και το χρόνο, είναι ο αγέρωχος νόμος που συγκρατεί αυτόν τον κόσμο, αυτό το ολόγραμμα, το "Σανσάρα". Αφήνει τον νόμο της αιτίας και του αποτελέσματος να προκύψει, τον διαμορφώνει και τον κρατά "ζωντανό". Και οι αντίστοιχες δύο δυνατότητες απόφασης ουσιαστικά τρέχουν προς αντίθετες κατευθύνσεις, όσο "μικροσκοπικές" κι αν είναι.

Στην αρχή μιας νοητικής αλυσίδας - της απόφασης για τις δυνατότητες (της επιλογής) - υπάρχει πάντα το βασικό ερώτημα για την αγάπη και για τον φόβο.

Έτσι και οι δύο καταστάσεις μπορούν να περιγραφούν μαθηματικά (δυαδικά) ως "μηδέν" και ως "ένα".

Σκεφτόμουν για χρόνια. Και είχα τόσες δυσκολίες να ψάξω, να αναγνωρίσω και να περιγράψω εκείνη την κατάσταση που υπάρχει πέρα από τις δύο δυνατότητες επιλογής.

Θέλω να περιγράψω αυτή την κατάσταση -μαθηματικά- ως "όχι-μηδέν και ταυτόχρονα όχι-ένα". Αυτή η κατάσταση βρίσκεται στη συνείδησή μας, όταν μπορούμε να αφήσουμε το πνεύμα μας να αναπαυθεί πλήρως στο "εδώ και τώρα", έχουμε επιτύχει την τέλεια συνείδηση, είμαστε "στρογγυλοί".

Αυτή η κατάσταση της τέλειας συνείδησης δεν περιέχει πλέον αξιολογήσεις, αλλά περιορίζεται καθαρά στην αντίληψη. Οι νοητικές αλυσίδες συσχετισμών, τις οποίες σχηματίζουμε αδιάκοπα από τότε που σχηματίστηκαν οι πρώτοι άξονες στο σώμα μας, έχουν τότε σταματήσει, έχουν πάψει να υπάρχουν. Ένα "ερέθισμα" δεν αντιμετωπίζεται πλέον με μια "απάντηση". Και αυτή η κατάσταση είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί μόνιμα - και χαρακτηρίζει αυτό που καταλαβαίνουμε με τον όρο διαφώτιση. Το περίεργο είναι ότι η "ψυχραιμία", η καθαρή ψυχραιμία, προκύπτει επομένως μόνο όταν σταματήσουμε να την αναζητούμε (με την έννοια των δυνατοτήτων έκφρασης μέσα στο "Ένα"). Όταν κάποιος έχει βιώσει την κατάσταση του "μη-μηδενικού και ταυτόχρονα μη-ενός-", λαχταρά αδιάκοπα να την ξαναζήσει, να ξαναγίνει "ξύπνιος". Και αυτή ακριβώς η "λαχτάρα" είναι και πάλι μόνο μια έκφραση της αναζήτησης μιας "ευεργετικής κατάστασης", μέσα στις δυαδικές επιλογές. Έτσι, παραμένουμε "στη Σανσάρα", παρόλο που ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι οι ίδιοι "λαχταράμε αδιάκοπα".

Ακόμα και η "προχωρημένη" παρατήρηση και επίγνωση της ροής της σκέψης του καθενός, εξακολουθεί να τον αφήνει κολλημένο μέσα στο σύστημα της "επικριτικής" δυαδικότητας - και άρα μακριά από τη διαφώτιση. Η αντίληψη του δικού μας μοτίβου σκέψης θέτοντας στον εαυτό μας την ερώτηση: "Τι σκέφτηκα μόλις τώρα;", "ποια κατάσταση σκέψης (ανάμνηση) ήταν "όμορφη", ποια όχι;", "πώς μπορώ να δημιουργήσω τις όμορφες καταστάσεις μακροπρόθεσμα;" εξακολουθεί να περιλαμβάνει την - λιγότερο ή περισσότερο ασυνείδητη - συνέχιση της συνειρμικής σκέψης, της αξιολογικής εμπειρίας - και αυτό πάντα περιορίζει την καθαρή "αντίληψη", την "παρατήρηση". Τότε δεν είμαστε (ακόμη) ελεύθεροι.

Η αρχή της ροής των σκέψεων είναι η αρχή της ζωής. Διαμορφώνοντας τις αλυσίδες των συνειρμών μας - επίσης στην καρδιά (εκεί εκδηλώνονται μέσω των επιθυμιών ή των αντιπάθειες) - προχωράμε, στη σκάλα της ζωής. Απο-εξελισσόμαστε.

Η απο-ανάπτυξη - ακόμη και σε "υψηλό" επίπεδο εξακολουθεί να είναι μια έκφραση αναζήτησης, ανάπτυξης, γίγνεσθαι. Δεν "είμαστε" λοιπόν, "γινόμαστε".
Όλοι οι παράγοντες που διεισδύουν στο εσωτερικό μας, κάθε παρόρμηση, κάθε εξωτερικό ερέθισμα, προκαλεί μια αλλαγή σε εμάς και περιλαμβάνει μια επίδραση στη σκέψη μας για την αντίστοιχη επόμενη στιγμή. Σε αντάλλαγμα, το εσωτερικό μας επηρεάζει τον "εξωτερικό μας κόσμο". Αυτή η ανησυχία στην ύπαρξή μας, αυτή η ανησυχία της νοητικής ροής, που βρίσκεται ξανά και ξανά στην αναζήτηση της κάθε φορά επόμενης στιγμής, σηματοδοτεί αυτό, που κάνει τη ζωή ως έκφραση της δημιουργίας άμεσα θλιβερή. Οι καταστάσεις της σκέψης είναι όλες "οδυνηρές", ακόμη και αν οι σκέψεις γίνονται αντιληπτές από το ον ως "όμορφες" ή "ευχάριστες". Διότι είναι παροδικές, χαρακτηρίζονται από ανησυχία και δημιουργούν πάντοτε νέες επιθυμίες ή περαιτέρω αποστροφές μέσα μας. Επομένως, αυτή η τρίτη κατάσταση της ύπαρξης δεν μπορεί να διαχωριστεί και να διακριθεί από το "μηδέν και το ένα", από την "αγάπη και την αποστροφή", από το "on και off", παρά από το "όχι-μηδέν και ταυτόχρονα όχι-ένα;" γιατί είναι εντελώς διαφορετικής φύσης. Και πάλι: Σε αυτή την κατάσταση κάποιος "είναι". Το "γίγνεσθαι" δεν λαμβάνει χώρα.

Όλοι μας περιπλανιόμαστε στα μονοπάτια μας κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων μέσα από τις πολλές ζωές μας στην - περισσότερο ή λιγότερο υποσυνείδητη - αναζήτηση αυτής ακριβώς της κατάστασης. Αυτή η αναζήτηση της "αιώνιας ευδαιμονίας" δεν θα στεφθεί με επιτυχία αν περιορίσουμε την ύπαρξή μας στο να θέλουμε πάντα να αναζητούμε και να λαμβάνουμε μόνο "ευτυχία και χαρά". Αν διατυπώσουμε αυτή την επιθυμία μέσα μας, θα παραμένουμε πάντα καθηλωμένοι στην αναζήτηση του "ενός" στο σύστημα σκέψης μας, στην ύπαρξή μας. Και "καθηλωμένοι" είμαστε τότε κυριολεκτικά, γιατί ρίχνουμε τον εαυτό μας ξανά και ξανά εκ νέου στη φυλακή του Σανσάρα, του "αιώνιου κύκλου", της εμφάνισης και του περάσματος. Είναι η αναζήτηση της φώτισης που πρώτα μας φέρνει κοντά της, μέσα από όλες τις πολλές ζωές μας - και μετά μας εμποδίζει (με πρακτικό τρόπο) να την επιτύχουμε τελικά. Η προσπάθειά μας το μόνο που μας επιτρέπει είναι να ψάχνουμε και να ελπίζουμε για τη φώτιση - και ταυτόχρονα μας εμποδίζει να την φτάσουμε προς το "τέλος".

Το ξεπέρασμα αυτού του κόσμου δεν γίνεται λοιπόν από το γεγονός ότι γνωρίζουμε αυτές τις δυνατότητες έκφρασης, μέσα στην ύπαρξή μας, αλλά από το γεγονός ότι "σταματάμε να σκεφτόμαστε", να "θέλουμε". Με αυτό εννοώ ότι σταματάμε να διαμορφώνουμε, να διαμορφώνουμε ηθελημένα από την εκάστοτε στιγμιαία βιωμένη συσχέτιση στην εμπειρία μας, την επόμενη. Κάθε θέληση, κάθε αναδυόμενη και αναδυόμενη επιθυμία, μας κάνει να πιστεύουμε στην "ελευθερία της επιλογής", η οποία όμως είναι μόνο μια φαινομενική ελευθερία. Αν οι υποθέσεις όλης της ύπαρξης είναι καταγεγραμμένες στο βιβλίο της ζωής (και είναι σε "μεταφυσικό" επίπεδο), αυτό σημαίνει σε τελευταία συνέπεια ότι η μόνη μας ελευθερία συνίσταται στο να μπορούμε να πιστεύουμε ότι μπορούμε να κάνουμε μια "ελεύθερη" επιλογή. Αν "κατανοήσουμε" αυτή τη συνειδητοποίηση, αναγνωρίζουμε επίσης το νόημα αυτών των λέξεων ότι είμαστε "ήδη εκεί που θέλουμε να πάμε". Και πάντα ήμασταν και πάντα θα είμαστε. Αυτό είναι το πρωταρχικό έδαφος της ελπίδας.

Όλοι μας βιώνουμε καθημερινά! αυτή την κατάσταση του "μη-μηδέν και ταυτόχρονα μη-ένα". Σε εκείνη την άμεση, πρώτη στιγμή, όταν αφήνουμε τον ύπνο μας, ξυπνάμε, το πρωί, σε εκείνη τη σύντομη στιγμή, πριν το πάντα ανήσυχο πνεύμα μας αρχίσει εκ νέου να φλυαρεί μέσα μας, ακόμα και πριν ανοίξουμε τα μάτια μας, στεκόμαστε - για μια σύντομη μόνο στιγμή - σε αυτή τη συνείδηση. Αλλά μην της δίνετε σημασία, αλλιώς αρχίζει η σκέψη...

Αυτό είναι το μυστικό της διαφώτισης - και είναι το πιο δύσκολο, το πιο μεγαλειώδες, το πιο "όμορφο" (με την έννοια του χρήσιμου), αυτό που μας μένει να κάνουμε στο δρόμο προς τη λύση. "Να κάνουμε" - χωρίς να "κάνουμε" - γιατί η αναζήτηση είναι το θέλω είναι ο καταναγκασμός.

Λέει η συνειρμική μου σκέψη (της οποίας έχει προηγηθεί το βίωμα)